Pierwszeństwo pieszych na drodze

Piesi poruszający się w ruchu drogowym mają szereg praw i to zazwyczaj kierujący pojazdami ustępują im pierwszeństwa na drodze. Jednak zdarzają się takie miejsca i sytuacje, w których to właśnie oni muszą przestrzegać pewnych obowiązków i dostosować się do ruchu pojazdów aby ich poruszanie się było bezpieczne.

Zgodnie z ustawą Prawo o ruchu drogowym, piesi zobowiązani są do poruszania się po chodniku lub drodze dla pieszych, a jeżeli takowych nie ma, po poboczu. Jeżeli natomiast czasowo niemożliwe jest korzystanie z pobocza lub droga również nie jest w nie wyposażona, pieszy może poruszać się po jezdni przy zachowaniu następujących warunków:

- zajmowania miejsca najbliżej krawędzi jezdni i ustępowania miejsca nadjeżdżającym pojazdom

- poruszania się po lewej stronie drogi (dotyczy również pobocza)

- w przypadku poruszania się parami, piesi obowiązani są iść jeden za drugim (chyba że jest to droga o małym ruchu i widoczność jest dobra, wtedy dwóch pieszych może iść obok siebie)

- poruszając się jezdnią po zmierzchu w obszarze niezabudowanym pieszy zobowiązany jest używać elementów odblaskowych w sposób widoczny dla innych uczestników ruchu

- poruszając się w kolumnie, piesi zobowiązani są do zajmowania prawej strony jezdni (szczegółowe przepisy dotyczące poruszania się pieszych w kolumnie zawarte są w Art. 12. w/w ustawy)

Przepisy te nie obowiązują natomiast w strefie zamieszkania, w takich miejscach pieszy może korzystać z całej szerokości drogi i ma pierwszeństwo przed pojazdami.

W miastach częściej mamy do czynienia z przecinaniem się dróg pieszych i chodników z jezdnią, po której poruszają się pojazdy, co może rodzić pewne niebezpieczeństwo, jeżeli zarówno kierowcy jak i piesi nie zastosują się do panujących przepisów.

Pieszy, przechodząc przez jezdnię:

- obowiązany jest zachować szczególną ostrożność oraz korzystać z przejścia dla pieszych oraz przejścia podziemnego lub nadziemnego, jeżeli na drodze takowe się znajdują

- może przechodzić przez nią poza przejściem dla pieszych, jeżeli odległość od tego przejścia przekracza 100 m lub znajduje się on na skrzyżowaniu w odległości mniejszej niż 100 m od przejścia, może on również przejść przez jezdnię na tym skrzyżowaniu

- poza przejściem dla pieszych, nie może powodować zagrożenia bezpieczeństwa ruchu lub utrudnienia ruchu pojazdów i ma obowiązek ustąpić pierwszeństwa pojazdom i do przeciwległej krawędzi jezdni iść drogą najkrótszą, prostopadle do osi jezdni.

- obowiązany jest korzystać tylko z przejścia dla pieszych, jeżeli na obszarze zabudowanym jest to droga dwujezdniowa lub taka, po której kursują tramwaje po torowisku wyodrębnionym z jezdni oraz jeżeli pieszy przechodzi do i z przystanku, który wyposażony jest w wysepkę połączoną z przejściem dla pieszych

Również przechodząc przez torowisko wyodrębnione z jezdni, pieszy zobowiązany jest do przechodzenia przez nie tylko w miejscu do tego przeznaczonym.

Dodatkowo pieszemu nie wolno:

- wchodzić na jezdnię bezpośrednio przed jadący pojazd, również na przejściu dla pieszych;

- wkraczać na jezdnię zza pojazdu lub innej przeszkody ograniczającej widoczność drogi;

- przechodzić przez jezdnię w miejscu o ograniczonej widoczności drogi;

- zwalniać kroku lub zatrzymywać się bez uzasadnionej potrzeby w czasie przechodzenia przez jezdnię lub torowisko

- przebiegać przez jezdnię;

- chodzić po torowisku;

- przechodzić przez jezdnię w miejscu, w którym ustawiono urządzenie zabezpieczające lub przeszkodę oddzielającą drogę dla pieszych lub chodnik od jezdni, bez względu na to, po której stronie jezdni się one znajdują.

Powyższe przepisy nie obowiązują, jeżeli ruch pojazdów na danej drodze jest zamknięty.

Dziecko w wieku do 7 lat może korzystać z drogi tylko pod opieką osoby, która ukończyła 10 lat, chyba że jest to droga w strefie zamieszkania lub droga przeznaczona wyłącznie dla pieszych.

Pieszemu nie wolno prowadzić kolumny pieszych w stanie nietrzeźwości lub po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu.

Poza obowiązkami pieszych, kierujący pojazdami również muszą stosować się do pewnych zasad regulujących ich wzajemne relacje na drodze.

W szczególności, pieszy znajdujący się na przejściu dla pieszych ma pierwszeństwo przed pojazdem. Kierujący, zbliżając się do przejścia, powinien zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pieszemu.

Podczas wyprzedzania kolumny pieszych kierujący pojazdem obowiązany jest zachować szczególną ostrożność oraz odstęp nie mniejszy niż 1 metr. Kierującemu zabronione jest także rozdzielanie takiej kolumny.

Jeżeli ruch pojazdów i pieszych odbywa się po tej samej powierzchni, a jezdnia i chodniki nie są wyodrębnione, kierujący zobowiązany jest jechać powoli i ustąpić pierwszeństwa pieszym. Również to samo obowiązuje kierującego podczas przejeżdżania przez chodnik lub drogę dla pieszych.

Kierujący pojazdem, skręcając w drogę poprzeczną, jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa pieszemu przechodzącemu na skrzyżowaniu przez jezdnię drogi, na którą wjeżdża.

Pieszy musi mieć zapewnione swobodne dojście do pojazdu komunikacji miejskiej lub na chodnik, podczas zatrzymania tego pojazdu na przystanku nieznajdującym się przy chodniku i niewyposażonym w wysepkę dla pasażerów. Kierujący pojazdem jest więc zobowiązany w momencie wjeżdżania tramwaju lub autobusu na oznaczony przystanek lub ich postoju na nim, do zachowania szczególnej ostrożności i w razie konieczności zatrzymania pojazdu w odpowiednim miejscu na wymagany czas.

W sytuacji przechodzenia przez jezdnię osoby niepełnosprawnej, używającej specjalnego znaku lub osoby o widocznej ograniczonej sprawności ruchowej, kierujący pojazdem jest obowiązany zatrzymać pojazd w celu umożliwienia jej przejścia. Taka osoba nie musi znajdować się na przejściu dla pieszych.

Aby korzystanie z drogi było bezpieczne dla wszystkich jej użytkowników, zarówno piesi jak i kierujący pojazdami muszą przestrzegać powyższych zasad i obowiązków. Poza tym warto być dla siebie wyrozumiałymi i zachowywać się z kulturą, nawet jeżeli czasem zapominamy o obowiązujących przepisach. Kierowcy szczególnie powinni mieć na uwadze sytuacje z udziałem pieszych na drodze, gdyż w przypadku zderzenia z pojazdem pieszy zazwyczaj nie ma w takiej sytuacji żadnych szans i skutki nierzadko bywają tragiczne. Piesi także niech nie zapominają o swoich obowiązkach i pamiętają o tym, że nie zawsze mają na drodze pierwszeństwo.